หน้าหนังสือทั้งหมด

การพัฒนาจิตด้วยเมตตาภาวนา
45
การพัฒนาจิตด้วยเมตตาภาวนา
1. การกำหนดนิมิตในเมตตาเป็นอารมณ์ 2. การประกอบเนืองๆ ซึ่งเมตตาภาวนา 3. การพิจารณาถึงความที่สัตว์มีกรรมเป็นของๆ ตน 4. การทำให้มากซึ่งการพิจารณา 5. ความมีกัลยาณมิตร 6. การพูดแต่เรื่องที่เป็นที่สบาย 3.3.
เนื้อหานี้สำรวจการกำหนดนิมิตในเมตตาเป็นอารมณ์ซึ่งสนับสนุนให้เกิดเมตตา เพื่อแก้ไขพยาบาทตามหลักคำสอนที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในสังยุตตนิกาย มหาวารวรรค การประกอบเมตตาภาวนาอย่างต่อเนื่องและการแผ่เมตตาไปทั่วทิ
การฆ่าความโกรธ: ธรรมะที่นำไปสู่ความสุข
52
การฆ่าความโกรธ: ธรรมะที่นำไปสู่ความสุข
ชอบใจการฆ่าธรรมอะไรเป็นธรรมอันเอก” พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า “บุคคลฆ่าความโกรธได้ ย่อมนอนเป็นสุข ฆ่าความโกรธได้ย่อมไม่เศร้าโศก ดูก่อนพราหมณ์ พระอริยเจ้าทั้งหลายย่อมสรรเสริญการฆ่าความโกรธ อันมีรากเป
พระพุทธเจ้าตรัสว่าความโกรธเป็นอุปสรรคที่จะนำไปสู่ความเศร้าโศก การฆ่าความโกรธจะนำความสุขมาให้และจะได้รับการสรรเสริญจากพระอริยเจ้าทั้งหลาย หลังจากฟังพระธรรมคำสอนนี้พราหมณ์เกิดความเลื่อมใส ขอไปบวชจนบรรลุ
วิธีแก้ง่วงในการทำสมาธิของพระมหาโมคคัลลานะ
63
วิธีแก้ง่วงในการทำสมาธิของพระมหาโมคคัลลานะ
4.3.2 โมคคัลลานสูตร พระพุทธองค์ทรงให้วิธีแก้ง่วงแก่พระมหาโมคคัลลานะ ผู้เลิศด้วยฤทธิ์ที่ กำลังทำความเพียรเพื่อบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ แต่ประสบกับปัญหาการง่วงขณะทำสมาธิ วิธีการที่ใช้ ต่อสู้กับความง่วง ท
พระพุทธองค์ได้แนะนำวิธีการต่อสู้กับความง่วงในการทำสมาธิแก่พระมหาโมคคัลลานะ ซึ่งมีทั้งหมด 8 วิธี ได้แก่ การตั้งสติ, พิจารณาธรรมะ, สวดมนต์, การเคลื่อนไหว, การนึกถึงแสงสว่าง, เดินจงกรม, และการนอนพักผ่อนอ
ความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมและการพักผ่อน
64
ความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมและการพักผ่อน
ต้องง่วง ไม่อยากง่วง อันจะทำให้เกิดความไม่พอใจตามมา และทำให้เราเหนื่อยอ่อนยิ่งขึ้น รวมถึงจะทำให้ เบื่อในการปฏิบัติธรรมมากขึ้น แต่ถ้าจำเป็นต้องพักจริงๆ ในขณะพัก พระเดชพระคุณพระราชภาวนาวิสุทธิ์ ก็ได้ มี
บทความนี้กล่าวถึงการจัดการกับความง่วงนอนในขณะที่ปฏิบัติธรรม โดยเสนอแนวทางจากพระเดชพระคุณพระราชภาวนาวิสุทธิ์ให้เราพักผ่อนอย่างชาญฉลาด และการควบคุมการบริโภคอาหารเพื่อไม่ให้ส่งผลเสียต่อการปฏิบัติธรรม โดย
อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
71
อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
บทที่ 5 อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไข ไม่ว่าจะเป็นนักปฏิบัติใหม่ หรือนักปฏิบัติเก่าที่ฝึกสมาธิมานานพอสมควร ต่างก็จะพบว่า อุปสรรค ตัวสำคัญตัวหนึ่ง ที่ทำให้ใจของเราไม่เคยหยุดนิ่ง เข้าถึงความเป็นสมาธิ นั่น
บทที่ 5 ของหนังสือกล่าวถึงอุทธัจจกุกกุจจะ ซึ่งเป็นอุปสรรคหนึ่งสำคัญที่ทำให้ผู้ปฏิบัติไม่สามารถเข้าสู่สมาธิ ความฟุ้งซ่านเป็นอุปสรรคที่ทำให้จิตใจไม่สงบ โดยมีลักษณะการกระจายไปในอารมณ์ต่างๆ บทนี้จะอธิบายล
อุทธัจจะและกุกกุจจะในพระอภิธรรมปิฎก
72
อุทธัจจะและกุกกุจจะในพระอภิธรรมปิฎก
ในพระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคิณี ได้อธิบายลักษณะของอุทธัจจะ และกุกกุจจะไว้ว่า อุทธัจจะ เป็นความฟุ้งซ่านแห่งจิต ความไม่สงบแห่งจิต ความวุ่นวายใจ ความพล่านแห่งจิต กุกกุจจะ เป็นความสำคัญว่าควรในของที่ไม่ควร ค
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอุทธัจจะและกุกกุจจะตามพระอภิธรรมปิฎก ซึ่งอุทธัจจะหมายถึงความฟุ้งซ่านและวุ่นวายของใจ ขณะที่กุกกุจจะเกี่ยวกับการให้ความสำคัญที่ไม่ถูกต้อง ส่วนการใช้เปรียบเทียบถึงความเป็นทาสในกา
ความฟุ้งในจิตและการทำสมาธิ
73
ความฟุ้งในจิตและการทำสมาธิ
ความฟุ้งนี้ก็มีระดับแตกต่างกัน คือ 1. ฟุ้งหยาบ คือ ความฟุ้งที่บังคับไม่ได้ เป็นภาพ และเสียง หรือเป็นทั้งภาพและเสียง 2. ฟุ้งละเอียด คือ ใจหยุดนิ่ง แต่เริ่มมีความคิดว่าจะนึกอะไร หรือบางคนคิดว่าใจนิ่งขนา
บทความนี้สำรวจความฟุ้งในจิตใจ ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ฟุ้งหยาบที่เกิดจากภาพและเสียง และฟุ้งละเอียดที่แม้ใจจะนิ่งแต่ยังมีความคิดเร่ร่อน ผู้ที่ฝึกสมาธิใหม่มักประสบกับความฟุ้งซ่านซึ่งเป็นเหตุให้จิตไม่ส
ความสงสัยในการปฏิบัติธรรม
106
ความสงสัยในการปฏิบัติธรรม
5. บางคนก็สงสัยว่า จะนึกองค์พระดี หรือดวงแก้วดี หรือจะวางใจเฉยๆ ดี จะนึกองค์พระให้ ใหญ่หรือเล็ก ใส หรือสว่าง ไว้ตรงไหนดี เป็นต้น 6. ประสบการณ์แต่ละครั้งไม่สม่ำเสมอ ไม่เป็นไปตามขั้นตอนที่เคยได้ยินได้ฟั
บทความนี้วิเคราะห์ถึงความสงสัยที่เกิดขึ้นในการปฏิบัติธรรม รวมถึงสาเหตุที่ส่งผลให้เกิดวิจิกิจฉา เช่น การไม่ใช้ปัญญาในการพิจารณาธรรมะ และการนำความรู้ที่มีอยู่เพียงเล็กน้อยมาประเมินผลการปฏิบัติ ผลที่ตามม
การปฏิบัติสมาธิและอุปสรรค
107
การปฏิบัติสมาธิและอุปสรรค
2. เกิดจากการอ่าน เมื่อได้อ่านแล้ว คิดไปว่ารู้เอง ทำให้เปลี่ยนจากนักปฏิบัติ กลายเป็นนักวิจัย วิจารณ์ ในสิ่งที่ตัว เองยังทำไม่ได้ มองไม่เห็น และไม่เข้าถึง เมื่อถึงคราวปฏิบัติจริง จึงนึกถึงแต่ทฤษฎี ทำให
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติสมาธิและอุปสรรคที่เกิดจากการอ่านและความเข้าใจผิด การใช้ปัญญาในการพิจารณาความสงสัย และวิธีการแก้ไขในการทำสมาธิเพื่อเอาชนะความสงสัยด้วยการทำใจให้หยุดนิ่งและยึดติดในการฝึกปฏิบัต
การพัฒนาทางธรรมและการใช้วิมังสา
22
การพัฒนาทางธรรมและการใช้วิมังสา
อีกประการหนึ่ง ถ้าหากทำไปเรื่อยๆ มีจิตตะ แต่ถ้าไม่ได้พัฒนาแนวทางการปฏิบัติ การปฏิบัติก็ จะไม่ก้าวหน้า จากข้างต้นจะได้ยกตัวอย่างให้เห็นภาพของการใช้วิมังสาในการทำหน้าที่ให้การปฏิบัติธรรมบรรลุผล ดังตัวอย
เนื้อหาพูดถึงการพัฒนาทางธรรมโดยใช้วิมังสาเป็นหลัก รวมถึงประสบการณ์ของพระโสณะที่พบอุปสรรคในการทำความเพียร ด้วยการทำความเพียรที่หนักเกินไปจนร่างกายบอบช้ำ แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้มาช่วยเติมเต็มวิมังสาให
การทำสมาธิเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
47
การทำสมาธิเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
“ไม่ว่าเราจะมีภารกิจอันใดก็ตาม อย่าให้สิ่งนั้นมาเป็นข้ออ้าง เป็นข้อแม้เงื่อนไขที่เราจะปฏิเสธใน การนั่งสมาธิ” และเป็นธรรมดาที่การตรึกนึกถึงดวงแก้ว องค์พระ หรือการนำใจมาวางไว้ที่ศูนย์กลางกาย อาจ จะเป็นเ
การทำสมาธิเป็นเครื่องมือสำคัญในการเข้าถึงพระธรรมกาย โดยต้องหมั่นฝึกฝนและตั้งใจให้เห็นคุณค่าของการทำสมาธิ แม้ในช่วงแรกอาจจะต้องใช้ความพยายาม แต่เมื่อทำอย่างสม่ำเสมอ จิตใจจะละเอียดลึกซึ้งขึ้น และสามารถล
การฟังพระสัทธรรมเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน
55
การฟังพระสัทธรรมเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน
การฟังพระสัทธรรมในข้อนี้ เป็นธรรมที่สามารถทำให้ผู้ฟังสามารถปฏิบัติจนหมดกิเลส เข้าสู่ พระนิพพานได้ ซึ่งการฟังธรรมเช่นนี้จะเกิดในยุคที่มีผู้รู้อย่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบังเกิดขึ้น ซึ่งการที่จะมี ผู้รู้อย
การฟังพระสัทธรรมเป็นธรรมที่สำคัญต่อการปฏิบัติธรรม เพื่อยกระดับจิตใจและนำไปสู่การหมดกิเลสและการเข้าถึงพระนิพพาน การมีผู้แสดงธรรมที่เหมาะสมช่วยให้การฟังธรรมประสบความสำเร็จ โดยเฉพาะพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้
ความหมายของกัมมัฏฐานในพระสูตร
14
ความหมายของกัมมัฏฐานในพระสูตร
“เสยฺยถาปิ มาณว กสิเยว กมฺมฏฺฐานํ มหตุถ์ มหากิจจ์ มหาธิกรณ์ มหาสมารมภ์ สมฺปชฺชมาน มหาผลํ โหติ เอวเมว โข มาณว ฆราวาสกมฺมฏฺฐานํ มหตุถ์ มหากิจจ์ มหาธิกรณ์ มหาสมารมภ์ สมฺปชฺชมาน...” “ดูก่อนมาณพ เปรียบเหมื
บทความนี้อธิบายถึงความหมายของกัมมัฏฐานในพระสูตร โดยเฉพาะการเปรียบเทียบกับการทำงานเกษตรกรรม ซึ่งมีความต้องการและกิจกรรมที่สูง รวมถึงการศึกษาหนทางปฏิบัติต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพทั้งของฆราวาส
การเจริญสมาธิและกัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
16
การเจริญสมาธิและกัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
หากจะสรุปให้ง่ายอารมณ์ก็คือวัตถุอันเป็นที่ตั้งแห่งอารมณ์ให้เกิดสมาธิ หรือวัตถุที่ใช้ฝึกจิต มีกสิณ 10 อสุภะ 10 อนุสติ 10 เป็นต้น (2) กัมมัฏฐานหมายถึงวิธีการเจริญสมาธิ กัมมัฏฐานที่หมายถึงวิธีการปฏิบัติ
บทความนี้นำเสนอหลักการเบื้องต้นเกี่ยวกับกัมมัฏฐานและการเจริญสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของวัตถุที่ใช้ในการฝึกจิต เช่น กสิณ อสุภะ และอนุสติ อีกทั้งยังมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต้นแบบสำห
การภาวนาในพระพุทธศาสนา
18
การภาวนาในพระพุทธศาสนา
ในการแผ่เมตตา เช่นนี้ก็เรียกว่า ภาวนา นอกจากนี้ คำว่า ภาวนา ยังเป็นการคิดในลักษณะพิเศษอย่างหนึ่งเพื่ออบรมคุณธรรมบางอย่าง ให้มีในตน เช่น เมื่อเจริญเมตตาภาวนา บุคคลจะไม่คิดถึงเฉพาะมิตรภาพเท่านั้น แต่จะต
การภาวนาในพระพุทธศาสนาเป็นการสะสมคุณธรรมไว้ในตนเพื่อบรรลุนิพพาน และยังช่วยให้มีความเป็นมิตรต่อสรรพสัตว์ทั้งหลาย การภาวนาแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักคือ สมถกัมมัฏฐาน ที่เน้นการทำให้จิตสงบ และวิปัสสนากัมมัฏ
การเข้าถึงสติและการหลุดพ้นจากทุกข์
21
การเข้าถึงสติและการหลุดพ้นจากทุกข์
4. โทมนัสสะ ความน้อยใจ คับแค้นใจ 5. อุปายาสะ ความท้อแท้กลุ้มใจ ความอาลัยอาวรณ์ 6. อัปปิเยหิ สัมปโยคะ ความขัดข้องหมองมัว ตรอมใจ จากการประสบสิ่งไม่เป็นที่รัก 7. ปิเยหิ วิปปโยคะ ความโศกเมื่อพลัดพรากจากขอ
ชีวิตทุกชีวิตมีพื้นฐานอยู่บนความทุกข์ ซึ่งเปรียบเสมือนการเดินทางบนถนนที่ถูกโรยด้วยหนาม โดยมีความรู้สึกไม่สบายก็ต่อเมื่อชนเข้ากับความทุกข์ต่างๆ การปฏิบัติกัมมัฏฐานช่วยให้ผู้ที่มีสติและปัญญาสามารถที่จะม
กัมมัฏฐานและการหลุดพ้นในพระพุทธศาสนา
22
กัมมัฏฐานและการหลุดพ้นในพระพุทธศาสนา
ของบุคคลนั้นเป็นปัจจัย จึงมีภพ เพราะภพเป็นปัจจัย จึงมีชาติ เพราะชาติเป็น ปัจจัย จึงมีชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัสและอุปายาส ความเกิดขึ้น แห่งกองทุกข์ทั้งมวลนั้น ย่อมมีด้วยประการอย่างนี้ บุคคลย่อ
การกัมมัฏฐานเป็นวิธีปฏิบัติที่สำคัญในพระพุทธศาสนาเพื่อการหลุดพ้น การเข้าใจถึงสังสารวัฏและกิเลสจึงเป็นสิ่งจำเป็นในการเข้าถึงพระนิพพาน ว่าด้วยปัจจัยที่นำไปสู่ทุกข์ เช่น ชีวิตและการเวียนว่าย ขณะที่การทำก
การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
26
การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเป็นผู้อยู่ด้วยความไม่ประมาทอย่างไร ภิกษุ สำรวมจักขุนทรีย์อยู่ จิตก็ไม่แส่ไปในรูปทั้งหลายที่พึงรู้แจ้งด้วยจักษุ ภิกษุนั้น มีจิตไม่แส่ไปแล้ว ปราโมทย์ก็เกิด เมื่อเกิดปราโมทย์แล
ในพระพุทธศาสนา ภิกษุมีหน้าที่ในการสำรวมใจและไม่ประมาท โดยมีวิธีการต่าง ๆ ที่ช่วยให้จิตตั้งมั่น เช่น การระมัดระวังด้วยจักขุนทรีย์ โดยไม่แส่ไปในรูปต่าง ๆ และสำรวมด้วยลิ้นและใจ ซึ่งทำให้เกิดความสุขและสงบ
การพิจารณาธาตุและซากศพในพระพุทธศาสนา
29
การพิจารณาธาตุและซากศพในพระพุทธศาสนา
5. ธาตุมนสิการ คือ การพิจารณาร่างกายของตนโดยให้เห็นว่าประกอบขึ้นจากธาตุ 4 ดังพุทธพจน์ว่า “ภิกษุย่อมพิจารณาเห็นกายนี้แหละ ตามที่ตั้งอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม มีอยู่ในกายนี้
เนื้อหาว่า ธาตุมนสิการ คือ การพิจารณาร่างกายว่าประกอบขึ้นจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ตามพุทธพจน์ที่กล่าวอ้างถึง การกำหนดรู้ร่างกายเปรียบซากศพใน 9 ระยะเวลา ซึ่งรวมถึงสภาพต่างๆ ตั้
การรับรู้เวทนาในธรรมวินัย
30
การรับรู้เวทนาในธรรมวินัย
“ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เสวยสุขเวทนาอยู่ ก็รู้ชัดว่า เราเสวยสุขเวทนา เสวยทุกขเวทนาอยู่ ก็รู้ชัดว่า เราเสวยทุกขเวทนา เสวยอทุกขมสุขเวทนาอยู่ ก็รู้ชัดว่า เราเสวยอทุกขมสุขเวทนา หรือเสวยสุขเวทนามีอามิส ก็รู้ช
เนื้อหาในบทความนี้อธิบายการรับรู้เวทนาของภิกษุในธรรมวินัย โดยมีการแบ่งประเภทของเวทนาเป็น สุขเวทนา, ทุกขเวทนา และ อทุกขมสุขเวทนา พร้อมทั้งคำอธิบายเกี่ยวกับอามิสหรือเหยื่อล่อที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกต่